ช่วงเวลา 4 นาทีที่หัวใจหยุดเต้น อาจจะเป็นตัววัดความเป็นความตายของคนที่เรารักได้ เราทุกคนจึงควรเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับสถานการณ์ฉุกเฉิน เพราะไม่แน่ว่า เราอาจเป็นฮีโร่ที่ช่วยชุบชีวิตของคนที่หัวใจหยุดเต้นไปแล้วให้ฟื้นคืนมาก็เป็นได้ ด้วยการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้น
วันนี้เราจะมาบอกวิธีช่วยเหลือผู้ป่วยที่กำลังหมดสติด้วยการทำ PCR ในกรณีที่บริเวณดังกล่าวไม่มีเครื่องกระตุ้นหัวใจไฟฟ้า และไม่มีเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. ตรวจตราความปลอดภัย
เมื่อเจอผู้ป่วยที่กำลังนอนหมดสติอยู่ สิ่งสำคัญที่เราจะต้องจำเอาไว้อยู่เสมอคือ อย่าผลีผลามวิ่งเข้าไปจับตัวผู้ป่วย เพราะอาจจะทำให้เราตกอยู่ในอันตรายได้เช่นกัน
อันดับแรกให้เราตั้งสติให้มั่น อย่าตกใจ จากนั้นให้สำรวจบริเวณรอบ ๆ ตัวผู้ป่วยว่ามีอันตรายหรือไม่ ไม่ว่าจะเป็นแหล่งน้ำ ไฟฟ้ารั่ว สัตว์มีพิษ รถที่สัญจรไปมา หากสำรวจแล้วไม่มีอะไรที่เสี่ยงอันตรายก็สามารถทำการช่วยเหลือในขั้นตอนต่อไปได้
2. เรียกชื่อผู้ป่วย ตรวจสอบชีพจร และการหายใจ
ขั้นตอนต่อมาก่อนเริ่มการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้นให้เราตรวจสอบว่าผู้ป่วยยังมีสติ สามารถพูดคุยหรือตอบคำตอบได้หรือไม่ โดยให้เราลองเรียกเสียงดัง ๆ หากผู้ป่วยเป็นคนที่เรารู้จักก็ให้เรียกชื่อ หรือตบที่ไหล่ผู้ป่วย หากไม่ได้รับการตอบรับก็ให้ตรวจสอบการหายใจ
ในกรณีที่ผู้ป่วยรู้ตัว และสามารถหายใจเองได้ จัดท่าทางให้ผู้ป่วยอยู่ในท่านอนตะแคง และปฐมพยาบาลตามอาการ
3. หากผู้ป่วยไม่ได้สติ และไม่หายใจให้ทำ CPR ทันที
หากว่าผู้ป่วยหมดสติและไม่หายใจให้ทำการช่วยเหลือโดยการทำ CPR อย่างเร่งด่วน เพื่อเพิ่มโอกาสการรอดชีวิต
4. โทรขอความช่วยเหลือจากเจ้าหน้าที่
สิ่งสำคัญที่ต้องดำเนินการต่อมาก็คือ ให้รีบโทรแจ้งเจ้าหน้าที่ฉุกเฉินที่เบอร์ 1669 หรือโรงพยาบาลใกล้บ้าน หากว่ามีคนอื่นอยู่ด้วย ให้แบ่งหน้าที่ในการช่วยเหลือ โดยให้คนหนึ่งโทรแจ้งเจ้าหน้าที่ อีกคนหนึ่งทำการช่วยเหลือโดยการทำ CPR ทันที แต่หากว่าบริเวณดังกล่าวไม่มีผู้อื่นอยู่เลย ให้เรากดโทรแจ้งเจ้าหน้าที่ก่อน จากนั้นเปิดโหมดลำโพง เพื่อพูดคุยกับเจ้าหน้าที่ และรีบทำ CPR
สิ่งที่เราจะต้องบอกเจ้าหน้าที่ มีดังต่อไปนี้
- รายละเอียดของผู้ป่วย เช่น อายุ เพศ อาการ
- สถานที่พบผู้ป่วย และเส้นทางที่สามารถเดินทางมาได้สะดวก
- บริเวณที่เราอยู่ไม่มีเครื่อง AED ที่สามารถใช้ช่วยเหลือผู้ป่วยได้
- เบอร์ติดต่อกลับในกรณีฉุกเฉิน
หากว่าเราไม่เคยช่วยเหลือผู้ป่วยในกรณีฉุกเฉินมาก่อน ให้ปฏิบัติตามที่เจ้าหน้าที่บอกอย่างเคร่งครัด เพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยอย่างถูกวิธี
5. วิธีช่วยเหลือด้วยการทำ CPR
หลังจากที่แน่ใจว่าผู้ป่วยไม่ได้สติ และไม่หายใจ ให้ดำเนินการช่วยเหลือตามขั้นตอนดังต่อไปนี้
- ให้ผู้ป่วยนอนราบบนพื้นแข็ง และสำรวจว่ามีสิ่งแปลกปลอมในปากของผู้ป่วยหรือไม่ หากว่ามีให้นำออก เพื่อไม่ให้สิ่งแปลกปลอมเข้าไปอุดตันหรือขวางช่องทางลม
- ดันหน้าผากและยกคางของผู้ป่วยเพื่อเปิดทางหายใจ
- ตรวจสอบการหายใจของผู้ป่วยอีกครั้ง โดยก้มหน้าไปฟังที่จมูกและปาก พร้อมสังเกตบริเวณหน้าอก หากว่ายังไม่หายใจ ให้เตรียมทำ CPR
- จากนั้นให้เรานั่งคุกเข่าบริเวณข้างลำตัวผู้ป่วยในระดับไหล่ วางสันมือข้างที่เราไม่ถนัดตรงครึ่งล่างกระดูกหน้าอก และวางมืออีกข้างประสานกันไว้ สิ่งที่เราจะต้องตระหนักเอาไว้ให้ดีก็คือ เราจะต้องวางตำแหน่งของมือให้ถูกต้อง เพื่อป้องกันการบาดเจ็บอย่างกระดูกหักเพิ่มเติม วิธีที่ง่ายที่สุดคือให้วางสันมือไว้ตรงกลางหน้าอกระหว่างหัวนมทั้งสองข้าง แล้วเหยียดนิ้วมือตรง เกี่ยวมือทั้งสองข้างเข้าด้วยกัน เหยียดแขนตรง แล้วโน้มตัวตั้งฉากกับหน้าอกผู้บาดเจ็บ จากนั้นกดหน้าอกของผู้ป่วย สำหรับผู้ใหญ่กดให้ลึกลงไปประมาณ 5 ซม. สำหรับเด็กกดลึก ⅓ ของความลึกทรวงอก และสำหรับเด็กอ่อนให้ใช้นิ้วหัวแม่มือกด ในความเร็ว 100-120 ครั้งต่อนาทีอย่างสม่ำเสมอ โดยใช้วิธีการนับ หนึ่ง และสอง และสาม เป็นจังหวะไปเรื่อย ๆ โดยให้กดลงเมื่อนับตัวเลข และปล่อยตอนคำว่า “และ”
- ในกรณีที่เราเคยฝึกหรือมีความชำนาญในการช่วยเหลือชีวิตผู้ป่วยฉุกเฉิน ให้กดหน้าอกสลับกับการเป่าปาก โดยกดหน้าอก 30 ครั้ง เป่าปากช่วยหายใจ 2 ครั้ง
ข้อควรระวังในการทำ CPR คือ อย่ากดแรงเกินไป อย่ากดเบาไป และอย่ากดเร็วเกินไป ที่สำคัญ หากระหว่างการทำ CPR ผู้ป่วยอาเจียน ให้นำเศษอาหารออกจากช่องปากให้หมดก่อนทำ CPR ต่อ ไม่เช่นนั้นทางเดินหายใจอาจจะอุดตันได้
ในกรณีที่มีผู้อื่นอยู่ด้วย สามารถสลับกันช่วยเหลือได้ และให้เราทำ CPR ไปเรื่อย ๆ จนกว่าหน่วยแพทย์หรือทีมกู้ภัยจะมา หากว่าสามารถนำส่งผู้ป่วยไปที่โรงพยาบาลได้ด้วยตนเอง ก็ควรทำ CPR ระหว่างการเดินทาง เพื่อเพิ่มโอกาสการรอดชีวิต
6. ส่งต่อผู้ป่วยให้เจ้าหน้าที่
เมื่อเจ้าหน้าที่มาถึง และผู้ป่วยยังไม่รู้สึกตัว ให้ทำการช่วยเหลือด้วยเครื่อง AED เพื่อกระตุ้นหัวใจ โดยขั้นตอนนี้จะต้องให้ทุกคน รวมถึงตัวเราถอยไปจากผู้ป่วย เพื่อป้องกันอันตรายจากการช็อตไฟฟ้า
7. ส่งผู้ป่วยไปยังสถานพยาบาล
เมื่อทำการช่วยเหลือด้วยเครื่องกระตุกหัวใจ เจ้าหน้าที่จะนำส่งผู้ป่วยไปที่โรงพยาบาล เพื่อทำการรักษาในขั้นตอนต่อไป
นอกจากการทำ CPR ที่นับเป็นการช่วยฟื้นคืนชีพเบื้องต้นแล้ว การใช้เครื่องกระตุ้นหัวใจไฟฟ้าจะช่วยเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตมากขึ้น หากว่าท่านต้องการติดตั้งเครื่อง AED คุณภาพสูงจาก Alcotec สามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับสินค้าได้ที่เว็บไซต์ของเรา หรือติดต่อเราได้ที่เบอร์โทรศัพท์ 02-862-0254 , 02-862-0959 และทาง E-Mail: customersupport@alco-tec.co.th
ที่มา:
- มารู้จัก . . การทำ CPR วิธีปฐมพยาบาลที่เพิ่มโอกาสรอดชีวิต. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2565 จาก https://bangpakok3.com/care_blog/view/39#:~:text=เริ่มทำการกดหน้าอก%20โดย,เพลง%20“สุขกันเถอะเรา”
- 7 ขั้นตอน CPR. สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2565 จาก https://www.thaihealth.or.th/Content/41789-7%20ขั้นตอน%20CPR.html
- 6 ขั้นตอนการช่วยคนหมดสติให้ฟื้นคืนชีพ (CPR). สืบค้นเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2565 จาก https://www.nakornthon.com/article/detail/6ขั้นตอนการช่วยคนหมดสติให้ฟื้นคืนชีพ-cpr